YAĞ YAKMA SÜRECİNDE YAPILAN EN KRİTİK 7 HATA!
Yağ yakma süreci tahmin ettiğimizden basittir. Fakat elbette bu basit prensipleri uygulamak kolay değildir. Bu makalemizde kabaca yağ yakmanın bilimini, nasıl yağ yakarım sorunun yanıtını vereceğiz. Bunun yanında yağ yakma sürecinde en kritik 7 hatayı size sunacağız. Dolayısıyla bu hataları yapmadığınızdan emin olduğunuzda, muhteşem bir süreç, muhteşem bir sonuç getirecek!
Yağ Yakma Bilimi: Nasıl Yağ Yakılır?
Öncelikle yağ yakmaya sebep olan faktörleri öğrenmeliyiz, bunun için Ağırsağlam LABS serimizdeki bilimsel açıklama videoları iyi bir fikir olacaktır!
Yağ yakmak için bir ve yalnızca bir kural var: gün içerisinde harcadığımız enerjiden (yani kalori) daha az besin yemeliyiz!
Bunu basit buluyor olabilirsiniz. Fakat bilimsel çalışmalar arka arkaya bize gösteriyor ki, depo olarak sakladığımız o yağ dokuları, ancak ve ancak onlara ihtiyaç duyarsak yakılıyor. Eğer bizim o kalori değerine ihtiyacımız yoksa, yakılmıyor. Evet, egzersiz yaparken, gün içerisinde biz sürekli kısa süreli “yağ yakma dönemleri” içinde oluyoruz. Fakat banka hesabınızı düşünün, hesaba girenler ve çıkanlar sürekli olabiliyor, fakat gün sonunda bir şekilde düzenli olarak para eklenmezse, o hesap nasıl büyüyecek?
Tabii ki bu makalede birçok farklı yönden yağ yakımını inceleyeceğiz, stratejiler ve taktikler paylaşacağız fakat eninde sonunda bir şekilde depo ettiğimiz bu yağ dokuyu yakmaya ihtiyacımızın olması lazım.
Peki, kabaca bu “enerji ihtiyacını” nasıl oluşturabiliriz:
1. Daha az yiyerek, bu en bariz olanı.
2. Kasıtlı olarak daha fazla enerij harcayarak, yani egzersiz.
3. Metabolizmamızı hızlandırarak, yani NEAT (Non Exercise Activity Thermogenesis) değerini artırarak.
4. Metabolizmamızın yavaşlamasına sebep olan verimsizlikleri çözerek, ki bu yazıdaki hatalar kısmında bunlara da değineceğiz.
İşte bu kadar! Evet farklı genetiklerimiz var, evet kimimiz daha fazla yağ depolamaya meyilli, kimimizin hayatı genel olarak işimiz vb. dolayısıyla daha az kalori harcayarak geçiyor… Fakat günün sonunda yağ yakmak istiyorsak, bu bedelleri ödemeliyiz.
Faydanıza olabilecek birkaç link paylaşalım:
Ağırsağlam’da günlük ihtiyacınız olan kaloriyi hesaplayın!
Vücut tipleri testimizi de çözerek, farklı vücut tipleri için neler yapılabilir buna bakabilirsiniz.
Yağ yakımı hatalarına geçmeden önce, sık sorulan bir soruya daha yanıt vermek istiyorum. Yağ yakmak için kesinlikle daha çok kalori açığım olmalı ki, vücudum yağ dokuyu enerji için yaksın. Fakat ben hem yağlıyım hem de zayıfım, yani skinny fat denilen vücuda sahibim. Birçok uzman, Ağırsağlam da dahil olmak üzere, günlük kalori ihtiyacımdan daha fazla yememin, kas geliştirmek için faydalı olduğunu söylüyor. Ben yağ yakarken kas yapamayacak mıyım?
İşte tam olarak bu soruya yanıt veren bir makalemiz bulunuyor, alanında dünyanın en iyilerinden bir uzmanla yaptığımız röportajla beraber bu konsepti çok iyi anlayacaksınız. O yüzden bu makalenin yanında yağ yakarken kas yapmak makalemizi de okumanızı öneririm!
Nasıl daha fazla iş çıkarıyorum öyle değil mi? Oysa basit demiştim. Merak etmeyin, sadece birkaç dakika okumayla haftalar boyunca sürebilecek sorularınızı yanıtlıyoruz!
Yağ Yakma Hataları
Şimdi 7 maddede listelediğim en büyük yağ yakımı yanlışlarını inceleyelim.
Hata 1: Katı Diyetler Yapmak ve Pes Etmek!
İçgüdüsel olarak uzun süre bir hayat tarzına sahip olmayı ilk başta korkutucu buluyoruz. Bu yüzden çok fazla değişmek istemediğimiz için, kısa süreli ama hard-core tercihlerle, hedeflerimize ulaşabileceğimize inanıyoruz.
Bu belki işe yarayabilir, ancak yalnızca kısa süreli. Er ya da geç, sürdürülebilir bir beslenme kurgusunu bünyemize kabul ettirmemiz lazım. Sımsıkı, bol cezalı bir diyet ile; tamamen savruk ve tamamen sağlıksız beslenme arasında gidip gelemeyiz, buna artık bir son vermemiz lazım!
Yağları, karbonhidratları tamamen kestiğimizde çok sabırlı bir sporcu olmuyoruz, aksine kendimize gereksiz efor uyduruyoruz. Egomuz tatmin oluyor. Fakat yağ yakma bir süreç işidir. Dengeli ve mantıklı diyetler uygulamalıyız.
Low carb, yani düşük karbonhidratlı beslenme doğal olarak düşük kalori almaya sebep olur ve faydalıdır. Fakat bizim iyi bir vücuda sahip olmak için iyi antrenman yapmaya, yani enerjiye de ihtiyacımız var. Eğer çok mantıklı olsaydı, bir süre hepimiz aç kalırdık ve amacımıza ulaşırdık. Ama görüyoruz ki, işler böyle çalışmıyor. İyi antrenman yapabileceğimiz, sürdürülebilir bir diyetle kaslanarak yağ yakıyoruz, bu yüzden de karbonhidratı da biraz almamız lazım.
Öte yandan yağsız yemeğin diyet yemeği olduğunu, yağın diyete ve zayıflamaya karşı olduğunu duyuyoruz. Fakat diyetten yağı tamamen çıkarmak da doğru yol değil. Yağ tüketmek yağın metabolizmasında, bir başka deyişle yağ yakımında önemli rol oynuyor. Aynı zamanda yağ tüketimi vücuttaki hormonal sisteme olumlu etki ederek metabolizmamızın daha hızlı işlemesine ve genel olarak daha sağlıklı olmamıza yarıyor. Yağ tüketmeyi bırakmak, yağda çözünen A, D, E ve K vitaminlerinin kullanılamamasına sebep olur. Bu kadar işlevi varken yağ tüketmemek söz konusu bile olmamalı. Tabii yağ kaynaklarına ve kalorisinin fazla olduğuna dikkat etmeliyiz. Zeytinyağı, kavrulmamış badem, fındık, ceviz ve avokado seçilebilecek sağlıklı kaynaklardandır.
Eğer biz yağ tüketmezsek, hormonlarımız çalışmazsa; karbonhidrattan da sürekli kaçarsak ve bitkin, yıkık bir halde olursak… Allah aşkına bu tatlı krizlerinden nasıl kaçacağız? Nasıl güçlü şekilde antrenman yapacağız?
Sürdürülebilir kalori açığı şart. Biz hiçbir zaman katı diyetlerin, belli başlı profesyonel spor amaçlı kullanımları dışında işe yaradığını görmedik. Bize güvenin ve bu saçmalığı aklınızdan çıkarın.
Hata 2: Yeterince Protein Tüketmemek!
Yağ yakmak için doğrudan protein tüketimi şart diyemeyiz. Kalori açığı olduğunda yağ yakacağız. Fakat yağ yakarken hem kolay olsun, hem de yağlarımı attığımda iyi görünen bir vücudum olsun diyorsanız, protein tüketiminizi artırmanız şart.
Protein termik efekti yüksek bir besindir. Yani çok yeseniz bile, çok fazla kilo yapmaz. Bir şeyleri çok yemek istiyorsanız, bu karbonhidrat (tatlılar, makarnalar, ekmekler) değil de proteinler olursa işimize gelir.
Proteinler aminoasit içerir. Bu aminoasitler vücudumuzun daha diri, daha güçlü, daha verimli çalışmasına yardımcı olur. Örneğin L-Carnitine için “yağları mitokondriye taşıyan ve yanmalarına yardımcı olan” amino asit deriz. Proteinden fazla beslendiğimiz zaman bu tip birçok süreç verimli çalışır.
Bunun yanısıra elbette proteinler kaslarımızın yapısına katılır ve bizim daha çok kas geliştirmemize yardımcı olurlar. Eğer yeterince proteinimiz yoksa, yaptığımız antrenmanlar vücudumuzu zora sokacak, pek fazla da kas geliştiremeyeceğiz demektir. Özellikle hipo-kalorik, yani düşük kalorili beslendiğimizde protein daha da önemlidir çünkü vücutta yıkım varken bu yıkımın kaslarımızı etkilemesini istemeyiz.
Bilimsel çalışmalar gösteriyor ki günlük protein ihtiyacımız yağ yakma dönemi içerisinde vücut ağırlığımızın 2 katına kadar çıkabiliyor (gram cinsinden). Örneğin 90 kg isek ve yağ yakmak istiyorsak, 180 gram protein almamız, bizim için çok verimli bir destek olabilir. Bu yüzden bol bol protein tüketmeliyiz ve diyetimizde protein yoksa, bir an önce eklemeye çalışmalıyız.
Hata 3: Yağ Yakıcı Supplementlere Yaslanmak!
Sporcu ürünlerinin reklamlarında yağ oranları düşük, fit ve estetik bir fiziğe sahip olan modeller kullanılıyor. Bu reklamları gören insanlar da o ürünü kullanınca o modellere benzeyecekleri algısını oluşturuyor. Ama o kişinin senelerce sporuna ve beslenmesine verdiği emeği bilmiyoruz. Bu ürünler tabii ki yardımcı olabilir fakat kesinlikle işin tek sırrı değiller. Yardımcı olması için de kullanırken içeriklerine çok dikkat etmeliyiz.
Yağ yakıcı ve enerji verici olarak tanıtılan ürünlerde bu işlevlere yardımcı etken maddeler bulunabilir. Fakat içerisinde ekstradan kalori içeren şeker gibi farklı maddeler de bulunabilir. Aynı zamanda protein takviyesi amacıyla ürün kullanırken de dikkatli olmalıyız. İçerikleri proteinden de oluşsa kullandığımızda kalori aldığımız anlamına gelir. Dikkatli olmuyorsak bu ürünler yağ yakma diyetine engel olabilirler. Bu yüzden dikkatli bir araştırma yapmadığımız, diyetimize etkisini hesaplamadığımız sporcu besin takviyelerini, yani supplementleri kullanmamalıyız.
Elbette burda ürünleri kötülemek amacında değiliz. Çoğu zaman, supplementler bize destek olacaktır, öyle veya böyle. Fakat yalnızca son model bir yağ yakıcı supplement aldınız diye, kilo vereceğinizi zannediyorsanız, bu işi çok hafife alıyorsunuz.
En basitinden, şöyle bir bilimsel gerçeği iyice dikkatle okumalıyız: en verimli yağ yakıcı kafeindir! Yani o gün içerisinde bilinçli veya bilinçsiz tükettiğimiz kahve var ya, ha işte o en iyi yağ yakıcıdır. Eğer bunu bilmeden cafcaflı kutuların içerisinde yağ yakıcılar alıyorsak, onların da etken maddeleri arasında en verimlisinin, zaten her gün tükettiğimiz kahvede olduğunu bilmemiz lazım.
Antrenmandan önce bir fincan kahve, mümkünse yüksek kafeinli kahve tüketmemiz yağ yakımında yapabileceğimiz en akıllıca hamledir. Fakat bundan ötesi, L-Carnitine, CLA gibi ürünlere dünya paralar harcamak ve bunların bizim için yağ yaktığını sanmak, biraz naif olacaktır. Biz kalori açığı oluşturacağız ve NEAT değerimizi artırmaya çalışacağız. Bunun için de en etkili ürün kafeindir, diğerleri onun yanına bile yaklaşamaz. Burdan hesapladığınızda, kahve içinde çok uçup kaçmıyorsak, demek ki yağ yakıcıları da kafamızda çok büyütmemeliyiz.
Hata 4: Günde En Az 8 Saat Uyumamak!
Uyumanın kıymetini bilseniz, yataktan çıkmazsınız!
Eğer yeterince uyumuyorsanız, yaptığınız birçok şey boşa kürek çekmek.
Muhtemelen bu makaleyi okurken dikkat çekmek için saçmaladığımızı veya abarttığımızı düşünebilirsiniz. Ama günde 8 saatten az uyuduğunuz zaman vücudunuz yağ yakma noktasında o kadar verimsiz bir pozisyonda kalıyor ki, onca antrenman, onca diyet eforu bile zora girebiliyor.
İster genç bir lise talebesi olun, ister multi milyoner iş adamı. Günde 8 saat uyumak muhtemelen hayatınıza katabileceğiniz en iyi doping olacaktır. Efsanelere kulak asmayın, günde 4 saat uyku uyuyup bilimsel keşif yapacak kadar akıllı düşünebilen insanlar eğer 8 saat uyusaydı, demek ki çok daha iyi işler başaracaklardı. Bu konuda bilim asla itiraz kabul etmiyor.
Uyku zihnimizden tutun da, ne kadar su tuttuğumuza kadar birçok şeye karışıyor. Yalnızca birkaç gün üst üste 6 saatten az uyursanız, vücudunuz gözlerinizin önünde sulanmaya, hatlarınız daha da kaybolmaya başlayacaktır. Kas kütleniz ve deri altında tuttuğunuz sudan, yağ yakma için gereken mekanizmalara kadar hepsi uykudan direkt olarak etkilenir. Bu yüzden uykuyu asla hafife almayın.
İş yoğunluğunuz veya imkanlarınız nedeniyle uykunuzu bölmeniz gerekebilir. Yine de günde 8 saati bedeninize bir borç bilin. Eğer 9-10 saat uyumanız mümkünse ve yoğun antrenman yapıyorsanız, muhakkak bu uykuyu da alın.
Uykuyu hafife alan bir antrenör, uzman (!) vb. kim varsa, hayatınızdan çıkarın.
Hata 5: Kardiyo Yapmamak!
Kardiyo yapmamak kötü, kardiyoyu eziklemek çok daha kötü!
Birçok antrenör, ağırlık çalışmanın kardiyodan çok daha efektif olduğunu söyler. Bu aslında doğrudur: ağırlık çalışmak vücudumuz için yapabileceğimiz en iyi şey!
Fakat bu asla kardiyo işe yaramaz demek değildir. Bir defa kardiyo kolayca kalori yakmamıza sebep olur, yukarıda kalorinin ne olduğunu anlattık. Bu kadar basit.
Yüksek yoğunluklu ve kısa süreli HIIT kardiyo ya da düşük yoğunluklu LISS kardiyo fark etmez. Ne kadar hareket o kadar bereket. Hem direkt olarak hareket ettiğimiz için vücudumuz kalori harcar; hem de metabolizmamız hızlandığı için NEAT değerimiz artar ve daha kolay yağ yakarız.
HIIT örneği: 20 dakika boyunca 30 saniye yoğun, 30 saniye hafif koşu yapmak.
LISS örneği: 45 dakika boyunca kürek çekmek.
HIIT ya da LISS fark etmez. Hangisi sizin tarzınız ise onu uygulayın. Ama en azından haftada 2 seans kardiyo yapın. Eğer yoğun bir şekilde yağ yakmak istiyorsanız, haftalık 3-4 seans ağırlık çalışmasına ek olarak haftada 4 seansa kadar kardiyo ekleyebilirsiniz.
Hata 6: Spor Salonunda Güçlenmeye Çalışmamak!
Spor salonunda tek bir amacımız var, o da daha güçlü olmak!
Ağırlık çalışıyorsak, bunu daha iyi yapmaya başladığımız zaman sonuçlarını alacağız. Basit progressive overload mantığı, eğer daha da güçlenmiyor, daha da o konuda uzmanlaşmıyorsak, o işi doğru yapmıyoruz demektir. Hayatın her alanında olduğu gibi.
Vücudumuz ne kadar “pump” olduğumuzla ilgilenmez. Ne kadar iyi hissettiğimiz ya da terlediğimiz de önemli değildir. Fizyolojik olarak ağırlık çalışmasının tek çıktısı: güçlenmektir. Yani daha fazla ağırlık kaldırabilmek, daha çok tekrar yapabilmek, aynı işi daha çok set sayısı ile veya daha az dinlenerek yapabilme becerisi kazanmak gerekmektedir.
Aksi halde sadece basit egzersiz yapmış oluruz. Vücudumuzun daha iyi bir konuma ilerlemesi için zorlanması gerekir. Eğer bir şekilde güçlenmiyorsak kas geliştiremiyoruz, dolayısıyla vücudumuz daha iyi görünmüyor demektir.
Peki şöyle düşünün, yağ yaktığınızda gelişmiş bir kas dokunuz yoksa, neyi sergileyeceksiniz? Öte yandan kas kütleniz çok fazla değilse, metabolizmanız da çok hızlı değildir. Daha çok kasa sahipken yağlanmak da daha zordur. Çünkü kas dokular çok fazla enerji gerektirir.
Dolayısıyla bir yandan yağ yakmak için çalışırken, bir yandan da güçlenmeye çalışmamız lazım. Bu hem yağ yakmamızda yardımcı olacak, hem de yağ yaktığımızda iyi görünmemize yardımcı olacak.
Hata 7: Sabırsız Olmak!
Her şeyi süper yapsak bile, bunu sabırla ve sistemli bir şekilde devam ettiremezsek sonuç almamız güçleşir veya ertelenir. Çok iyi bir yol haritamız dahi olsa, sabırsızlık bizi saçma sapan şeylere yönlendiriyor, panik yaptırıyor.
1 hafta tartıda kütleniz azalmamış, bel çevreniz azalmamış olabilir; dünyanın sonu değildir. Sabırla iyi şeyleri yapmaya devam etmelisiniz. Son model diyeti uygulamadığınız için, ya da 0 şeker 0 yağ beslenmediğiniz için değil, normal süreç bu şekilde olduğu için hızlı yağ yakamıyorsunuz. Tutup da panik ile karar vermek bu aşamada yapabileceğiniz en yanlış hamle olacaktır.
Bir şekilde hızlı yağ yakmak istiyorsanız, programınıza uymakta eksik kaldığınız yerlere odaklanın. Fantezi veya hard core tercihlere yaklaşmayın. Yağ yakma basit iştir, süreklilik ve sabır gerektirir. Bir miktar duygusal kontrol gerektirir. Göz göre göre yukarıdaki 6 hatadan birilerini yaparken çareyi başka yerlerde aramayın. Sabır kıymetli bir erdemdir…
Hataları gördük, şimdi daha fazla yağ yakmak için kilo verme tavsiyelerini inceleyin. Bu tavsiyeler, bu hataları yapmadığımız, kalorik açık oluşturduğumuz süreçte küçük küçük hilelerle bize destek olacak!
Beğenebileceğiniz Diğer Makaleler
4 Şubat 2019
merhaba agirsaglam kafamı karistoran bi soru var hani kalori hesaplarken mesala 75 kilo 2 erkek 2 sininde mesala 60kg kas kutlesi var am birinin boyu uzun birinin kisa kisa boylu olan cokdaha güclu antranda ikisinin de ayni kaloriyi almasi mantikli gelmiyo bitanesi 50kg gogus calisiyo bitanesi 110kg