SKOLYOZ NEDİR, TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?

Skolyoz, yoğun antrenman sırasında yapılan egzersizlerin, asimetrik vücuda verebileceği zararlar yüzünden sporcuları en çok kısıtlayan problemlerden biridir. Bu yazıda skolyozla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattık.

Skolyoz Nedir?

Koronal planda aynı  çizgi üzerinde dizilmesi gereken vertebral kolonun herhangi bir nedenle diziliminin bozulması sonucunda ortaya çıkan eğriliğe denir. Bir hastalık değil, bulgudur. Latincede eğrilik veya eğilme anlamına gelir. Omurganın ve gövdenin 3 boyutlu torsiyonel deformitesi olarak kabul edilir. Skolyozlu bir omurgaya arkadan bakıldığında yana doğru eğrilik görülür. Kızlarda daha sık görülür, ilerleme riski daha fazladır. Tek bölgede C şeklinde veya birden çok bölgede S şeklinde olabilir. Fonksiyonel, idiyopatik, nöromuskuler veya konjenital şeklinde dört türde olabilir.

Fonksiyonel skolyoz omurga dışı nedenler ile oluşur; bacak boyunda kısalık, paravertebral spazm, disk hernileri en sık nedenler arasında sayılabilir.

İdiopatik skolyoz en sık görülen tipidir. Tüm olguların %80’ini oluşturur. Görülme sıklığı %2-3’dür. Kesin sebebi bilinmiyor. Yaşa göre sınıflandığında; infantil (0-3 yaş), juvenil (4-9 yaş), adolesan (10-18 yaş) ve erişkin olarak adlandırılır.

Nöromuskuler skolyoz ikinci sıklıkta görülen türdür. Altta yatan bir sinir sistemi veya kas hastalığı vardır.

Konjenital skolyoz anne karnında gelişim sırasında ortaya çıkan omurga anomalilerine bağlı oluşur. Doğuştan başlar, ilerleyicidir.

Pek çok hastada rotasyonel değişiklikler eşlik eder (kaburga kamburluğu [ribhump], lomber lordozda düzleşme, skapulalarda asimetri).

Çoğunlukla büyüme çağında, deformite genellikle 14 yaş öncesi belirgindir. Okul öncesi erkeklerde, adölesan dönemde kızlarda sık (3-5 kat) fazladır.

Skolyoz Tedavisi

Derecesine göre uygulanan tedavi metodları da değişmektedir. İşte seviyeye göre kullanılan yöntemler;

• 10 derece altında takip (6 ay)
• 10 – 25 derece arası egzersiz yeterlidir.
• 25 – 40 derece arası egzersiz ve korse kullanılır.
• 40 derece ve üzeri cerrahi işlem uygulanır.
• 40 derece üzerine çıkılan durumlarda büyüme durduktan sonra bile devam edebilir.

Tedavisi çok  spesifik olmakla beraber 3 boyutlu düşünülüp, uzman fizyoterapist eşliğinde ve değerlendirmeler sonucu uygulanmalıdır. Omurgaya direkt baskıda bulunacak yüklerden kaçınmak gereklidir. Kısa ve gergin olan tarafa esneklik kazandırmak da gerekir. Ayrıca uzun olan tarafı kuvvetlendirip vücudu dengelemek de önemlidir. Hareketler tek taraflı sırayla yapılmalılıdır. Tedavi aşamasında yüzme en iyi egzersizlerden bir tanesidir (yerçekimi az, masaj etkisi). Yürüyüş de fayda sağlar. Core stabilizasyon egzersizlerini de unutmamak gerekir.